Bağırsaklarla ilgili hemen herkes bir döneminde sorun yaşamıştır. Özellikle yenen yemeklerden kaynaklı bir hayli bağırsak problemi yaşanır. İşte bu problemlerin bazılarının nedeni candida mantarı olabilir. Bugün candida mantarı ile ilgili pek çok konuya değineceğiz.
Yazı İçeriği
Candida Mantarı Nedir?
Candida (albicans), ağızda, bağırsakta ve vajinada doğal olarak yaşayan bir maya türüdür. Bağışıklık sistemi ve vücuttaki faydalı probiyotik bakteriler tarafından kontrol altında tutulur. Sağlıklı bir bağışıklık sisteminiz varsa, genellikle herhangi bir soruna yol açmaz.
Yararlı olan probiyotik bakteriler güçsüz hale gelmeleri -antibiyotik alımı ile yok edilmeleri- halinde candida mantarı kolonileşir. Aynı zamanda enfeksiyon, aşırı egzersiz, uykusuzluk gibi durumlar da buna neden olur. Bu gibi sebeplerin ortaya çıkması ile baskın hale gelen candida, vücudun bazı bölgelerine dağılır. En yaygın olarak bağırsakta hasara yol açarak bakterilerle savaşır ve bağırsağa sızar.
Candida son derece dayanıklıdır ve şekil değiştirebilme yeteneği sayesinde vücudun çeşitli bölgelerinde biyofilm oluşmasına neden olur. Biyofilm; patojenleri (hastalıklara sebep olan organizma) kaplayan ve patojenlerin belirli bir yüzeye bağlanmasına yardımcı olan sümüksü, tutkal benzeri bir maddedir. Biyofilm, candida mantarının daha da dayanıklı hale gelmesine yardımcı olur. Candida’nın bağırsakta kolayca hayatta kalmasının nedeni budur.
Candida Albicans en çok ağız, sindirim, boşaltım ve solunum sistemleri gibi mukoza zarlarında bulunur. Sıcak, karanlık, nemli ortamlarda yaşamayı sevse de, genellikle insan cildinde de küçük miktarlarda bulunur (El ve ayak parmaklarında da görülebilmektedir).
Candida Mantarı Belirtileri Nelerdir?
Candidanın belirtileri soğuk algınlığı veya mevsimsel alerjiler ile karşılaştırılabilir. Ancak bu kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Candida mantarının zararlı boyutlara yol açtığını anlamak için öncelikle aşağıda sıraladığımız belirtilerin birkaçını yaşıyor olmanız gerekmektedir. Bu belirtileri fark etmeniz halinde kendiniz teşhis koymak yerine bir doktora başvurmalısınız. Candida mantarının muhtemel belirtileri:
- Kronik yorgunluk
- Unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu
- Depresif ruh hali
- Gaz, şişkinlik, ishal veya kabızlık
- Adet döngüsündeki değişiklikler
- Tekrarlayan enfeksiyonlar (Tırnaklarda beyaz lekelerin artışı)
- Kulak, burun ucu, ayak ve ellerin altı, anal bölge gibi yerlerde aşırı kaşıntı
- Artan eklem veya kas ağrıları
- İdrar yolu enfeksiyonları
- Baş ağrısı, baş dönmesi
- Mide bulantısı
- Yüksek ateş
Candida Mantarı Ortaya Çıkmasındaki Sebepler
- Aşırı şekerli ve işlenmiş tatlılar
- Rafine unlardan yapılan gıdalar (ekmek vb. karbonhidrat ağırlıklı gıdalar)
- Alkol veya şekerli içeceklerin sık tüketilmesi
- Kronik stres
- Diyabet (Aşırı şeker sürekli olarak mayayı besleyebilir)
- Antibiyotik ve doğum kontrol hapı ve steroid kullanımı
- Ciltte bulunan yaralar
Candida Mantarı Tedavisi
Candida mantarı tedavisi için birçok seçenek olsa da, doğal tedavilerin ve yaşam tarzındaki değişimin candidanın fazla büyümesine engel olabileceği düşünülüyor.
İlk olarak candidayı besleyen şekeri kesmelisiniz ve aşağıdaki doğal tedavi yöntemlerini deneyebilirsiniz:
Probiyotikler – Vücutta doğal olarak bulunan faydalı bakterilerdir. Araştırmalar vücutta iyi bakterilerin yeterince bulunmasının mantarın büyümesini engellediğini ortaya çıkarmıştır. Probiyotikler genellikle bağırsak sağlığına faydalı olan bakteri türleridir.
Lif – Lifli gıdalar vücuttaki maya miktarını azaltabilir. Kuşkonmaz, bir lif ve antioksidan kaynağıdır ve mayanın azaltılmasına yardımcı olur. Muz da lif içerir ve sağlıklı bağırsak bakterilerini arttırdığı gözlemlenmiştir.
Uçucu Yağlar – Kekik yağı, nane yağı ve diğer uçucu yağların candidanın çoğalmasını önlemeye yardımcı olduğu düşünülmektedir.
Su – Karaciğer fonksiyonunun düzgün çalışabilmesi için su zorunludur. Karaciğer vücudun yağ filtresidir ve candidadan kurtulmak için en uygun şekilde çalışması gerekir.
Candida Diyeti Sırasında Tüketilmemesi Gereken Gıdalar
Meyveler, Meyve Suları ve Kuru Meyveler – Taze meyveler antioksidan bakımından zengin bir diyetin parçası olsa da, şeker içeriği yüksek olan meyveler candidayı besler. Ancak çilek, avakado, kivi, lime ve limon gibi düşük şekerli meyveler az da olsa tüketilebilir.
Alkol – Özellikle bira ve şarabı kesmek önemlidir. Çünkü şarap fermente edilir ve şekeri yüksektir. Bira da fermente edilir, buğdaydan yapılır ve karbonhidrat oranı çok yüksektir. Bu faktörlerin tümü candida mantarı büyümesine katkıda bulunur.
Şeker – Bu mantar şekerle beslenir, bu nedenle tüm şeker ve tatlandırıcılardan kaçınmanız gerekir. Tatlıyı çok seven biri iseniz acilen onları şekersiz ya da şekeri çok az olan gıdalarla değiştirmelisiniz. Şeker yalnızca çikolata ya da diğer tatlı türlerinde bulunmaz, aynı zamanda paketlenmiş bir sürü üründe de bulunur. Bir ürünü satın almadan önce muhakkak içinde şeker olup olmadığını kontrol etmelisiniz.
Süt – Süt doğrudan candidayı beslemez, ancak bazı durumlarda iltihaba neden olur. İltihap, bağırsağa zarar vererek candida mantarının kan dolaşımına sızmasını kolaylaştırır.
Glutenli Tahıllar – Glutenli tahıllar dışında kinoa, yulaf ve diğer alternatifleri dahil sağlıklı tahıllar bile candidayı besler. Tüketimine dikkat edilmelidir.
Fıstık, Fıstık Ezmesi ve Antep Fıstığı – Bu besinler bağışıklık sistemini zayıflatır ve candida mantarı büyümesini sağlarlar.
Nişastalı Sebzeler – Patates, mısır gibi nişasta oranı yüksek sebzeleri asla tüketmemelisiniz. Bunun yerine enginar, kuşkonmaz, brokoli, brüksel lahanası, kabak ve karnabahar gibi sebzeleri tüketebilirsiniz.
Fasulye ve Baklagiller – Fasulye ve baklagiller harika bir protein ve lif kaynağı olsa da, mantarı beslerler. Bunları, yumurta, balık ve kırmızı et gibi diğer protein kaynakları ile değiştirin.
Mantar – Mantarlar çok besleyici, sevilen bir sebzedir. Ancak besin olarak tüketilen mantarlar mantar ailesinin üyeleridir ve bu nedenle candida ile çapraz reaksiyona girebilirler.
Candida Diyeti Sırasında Ne Yemeli?
Tavuk / Kemikli Et Suyu – Bağırsak sağlığı için son derece iyileştirici bir içecektir ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
Hindistan Cevizi Yağı – Doğal olarak kaprilik asit adı verilen bir yağ asidi içerir. Maya hücrelerinin duvarlarına delikler açarak ve bunların ölmelerine neden olarak candidanın büyümesine ve dağılmasına engel olur.
Sebzeler – Brokoli, karnabahar, brüksel lahanası, roka, lahana ve turp gibi sebzeler vücudunun doğal eliminasyon sürecine yardımcı olan ve kötü bakterileri yok eden liflerle doludur.
Sarımsak – Kükürt içeren bir bileşik olan allicin içerir. Bu da candidanın oluşumunu engel olur.
Zencefil – Metabolizma sağlığı için önemlidir. Metabolizmayı uyarır. Metabolizma da sindirim sistemi için gereklidir.
Sızma Zeytinyağı – Zeytin, keten ve avokado yağları, maya ile mücadeleye yardımcı olabilecek antioksidanlar olan polifenoller içerir. Bu yağ türlerini sağlıksız yağların yerine kullanabilirsiniz. Gittiğniiz restorantlarda yiyeceklerin hangi yağ ile yapıldığını mutlaka öğrenin.
Tarçın – Maya hücrelerine zarar vererek yok olmalarını sağlar. Tarçın bir lezzet arttırıcıdır ve candida ile mücadelede yardımcı olur.
Somon Balığı – Mantar enfeksiyonları ile savaştığı bilinen omega-3 yağ asitlerinin mükemmel bir kaynağıdır. Aynı zamanda sardalya, hamsi ve keten tohumu da omega-3 içerir.
Limon Suyu – Limonların mantar önleyici özellikler vardır. Tükettiğiniz bir çok yiyecek ve içecekte limon kullanmanız önemlidir.
Hayvansal Protein – Candida ile mücadele ederken hayvansal protein tüketilmesi önerilir. Çünkü sindirildiğinde amino asitlere dönüşür. Vücudun hücreleri, dokuları ve organları yeniden oluşturmak ve onarmak için amino asitlere ihtiyacı vardır. Yeterli miktarda protein tüketmek ayrıca kan şekeri seviyesini dengede tutmaya yardımcı olur. Protein eksikliği halsizlik, kas kaybı, anemi, eklem ağrısı ve ruh hali değişimlerine neden olabilir. Hayvan proteinlerinin en iyi kaynakları organik ve yağsız olmak koşuluyla kırmızı et, tavuk, hindi, yumurta ve balıklardır.
Bitkiler – Kişniş, biberiye, maydanoz, kekik, fesleğen, dereotu, nane ve ada çayı mükemmel bir candida ile mücadele kaynaklarıdır. Mümkün olduğunca her yemekte kullanılmalı. Aynı zamanda yemeklere de lezzet katar.
Su – En temel ihtiyaç. Vücudunun gerekli işlevlerini yerine getirmesi için bol miktarda su tükettiğinizden emin olun. Sürekli su tüketen biri değilseniz bitki çayları yapabilir, bol su içeren salatalık gibi sebzeleri yiyebilirsiniz.
Candida Diyet Listesi Nasıl Olmalı
Diyete başlamanıza yardımcı olacak 3 günlük yemek planı:
1.GÜN
Kahvaltı
Sebzeli 2-3 yumurtalı omlet
1 adet avokado
Öğle Yemeği
Izgara tavuk göğsü
Yeşil sebzelerden hazırlanmış salata
Ara Öğün
1 adet kivi
5-6 adet badem
Akşam Yemeği
Somon balığı
Haşlanmış brokoli ve havuç
Limonlu su
2. GÜN
Kahvaltı
2 adet haşlanmış yumurta
1 su bardağı çilek smoothie
10-15 adet badem
Öğle Yemeği
Roka, salatalık, havuç ve diğer sebzelerden oluşan ızgara tavuk salatası. (Sos için zeytinyağı, limon suyu ve tuz).
Ara Öğün
Haşlanmış havuç (Üstüne tarçın serpebilirsiniz)
Akşam Yemeği
Izgara hindi tavuk göğsü
Zeytinyağı ile kavrulmuş kuşkonmaz (Sarımsak da ekleyebilirsiniz)
3. GÜN
Kahvaltı
2 adet yumurta ile domatesli omlet
4-5 adet zeytin
1 adet orta boy salatalık
Öğle Yemeği
Biber ve domatesli tavuk sote (Zeytinyağı ile)
Haşlanmış karnabahar
Ara Öğün
4-5 adet çilek
1 bardak limonlu su
Akşam Yemeği
Yağsız sığır eti
Kırmızı biber, havuç ve kuşkonmaz (Zeytinyağı ile kavurabilirsiniz)
