PCT Nedir (Prokalsitonin Testi), PCT Yüksekliği ve Düşüklüğü

0
PCT Nedir, PCT Yükseliği ve Düşüklüğü
PCT Nedir

PCT (Prokalsitonin Testi), hayati tehlike oluşturabilecek ciddi bir sepsis (enfeksiyona bağlı olarak oluşan sistematik iltihap) şüphesi halinde yapılan bir kan testidir. Prokalsitonin testi, tanıyı hızlı hale getirmenin kolay bir yoludur.

Sağlıklı bireylerde, PCT değeri 0.05 ng/ml’nin altında olmaktadır, şiddetli sepsis yani enfeksiyona bağlı oluşan sistematik iltihaplarda 1000 ng/ml’ye kadar yükselme eğilimi göstermektedir.

, sistematik bir enflamasyon (iltihap) reaksiyonu ile birlikte bakteriyel enfeksiyon oluşumunu gösterir. Ancak hali hazırda yerleşik enfeksiyonlar genellikle PCT yüksekliğine neden olmaz.

Kanda PCT oranının yüksek olması genel olarak akut hastalık geçiren insanlarda oluşan bir durumdur. Kısa süreli hastalık sürecinde kan tahlili yaptırdığınızda PCT kan değeri yüksek olmasının nedeni budur.

Prokalsitonin Nedir, Prokalsitonin Testi Ne İşe Yarar

Prokalsitonin, vücudun doğal olarak ürettiği bir amino asit zinciridir (peptit). Sağlık koşulları iyi olan bir insanda prokalsitonin seviyesinin yükselmesi pek görülmez. Eğer hastada sepsis şüphesi var ise bakteriyel enfeksiyonun vücutta yüksek oranda yayılıp yayılmadığının tespiti için prokalsitonin testi istenir. Ayrıca yoğun bakım ünitesine alınan hastalarda ve acil servise başvuran hastalarda sepsise bağlı olabilecek semptomların kontrolünü sağlamak amacıyla kullanılmaktadır.

Prokalsitonin testi, oluşan enfeksiyon tipini teşhis etmez, yalnızca sistematik enfeksiyonun oluşumuna işaret eder. Yani test sonrası procalsitonin değeri yüksek ise bir enfeksiyon söz konusu olacağından, doktor buna bağlı olarak kan kültürü, idrar kültürü ve tam kan sayım testi gibi ek testler isteyebilir.

Prokalsitonin Testi Yapılması Gereken Diğer Hususlar Şunlardır:

  • Menenjit ve zatürre gibi enfeksiyon hastalıklarının bakteriye bağlı olmayan sebeplerini ortaya çıkarmak.
  • İdrar yolu enfeksiyonu olan çocukların böbrek enfeksiyonlarını tespit etmek.
  • Travma ya da ameliyat nedeniyle doku hasarı olan bir hastalıkta ikincil bir bakteriyel enfeksiyon gelişimini saptamak.
  • Antibiyotik tedavisi uygulanan, örneğin solunum yolu enfeksiyonu olan hastalarda antibiyotik tedavisinin sona erdirilip erdirilmeyeceğine karar vermek için kullanılabilir.

PCT Yüksekliği Nedir, Ne Anlama Gelir

Kan tahlili sırasında PCT’nin yüksekliği fazla ise bakteriyel fonksiyona bağlı bir hastalık geçiriyor olabilirsiniz. Zatürre, menenjit, böbrek, idrar yolu enfeksiyonları gibi hastalıklar prokalsitonin seviyelerini yükseltebilir. Özellikle menenjit hastalarında bu oran çok daha yüksek olabilmektedir. (Kaynak)

Sepsise bağlı olmadan; yeni doğan bebeklerde ve ciddi yaralanmalarda prokalsitonin seviyeleri yüksek çıkar. Aynı zamanda kandaki oksijen seviyesinin düşmesine sebep olan herhangi bir şey prokalsitonin yüksekliğine yol açabilir.

Tiroid kanseri hastalarında prokalsitonin oranı bir hayli yüksektir. Ancak unutulmamalı ki prokalsitonin testi herhangi bir hastalığı teşhis etmez. Yukarıda belirtildiği üzere doktor tarafından ek testler yapılması gerekmektedir. PCT yüksekliğini düşürmek için enfeksiyon oluşumlarının tedavi edilmesi ve ortadan kaldırılması gerekmektedir.

Nedir, Ne Anlama Gelir

PCT düşüklüğü, vücutta yerleşik olmayan ya da 6 saatten daha eski bir sistematik enfeksiyon olduğunu gösterebilir. Ayrıca bakteriyel bir enfeksiyon dışındaki bir enfeksiyon başlangıcı da PCT düşüklüğü nedeni olabilir.  

Sepsisin ortaya çıktığı ilk anlarda prokalsitonin düşüklüğü yaşanabilir, ancak ilerleyen zamanlarda sepsis riskinin gelişimine bağlı olarak PCT seviyesi yükselecektir. Bu nedenle tekrar test yapılması gerekir.

Prokalsitonin düşüklüğü görülen hastalarda eğer öngörülen bir enfeksiyon ihtimali yok ise antibiyotik tedavisi kesilmelidir.  

PCT Değerleri, Sebepleri ve Sonuçları

PCT (ng/ml)
Sebepleri ve Sonuçları  
<0.05           Normal değerler
Yerleşik inflamasyon veya enfeksiyon
Sistematik enfeksiyon olasılığı düşüktür
≥0.5 ve <2.0Ağır travma veya ameliyat sonrası oluşan enfeksiyon ihtimali
Sepsis başlangıcı olabilir
≥2.0 ve <10Muhtemel sepsis oluşumu
Ciddi bir sistematik enfeksiyon oluşumu olabilir
Yoğun bakım ünitesinin ilk gününde, ağır sepsis
riskinin yüksek olduğunu gösterir
≥10Ağır sepsis veya septik şok
Organ işlev bozukluğu
Yüksek ölüm riski

 

Kaynaklar:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4071182/

https://emedicine.medscape.com/article/2096589-overview#a1

https://www.verywellhealth.com/procalcitonin-results-and-what-they-mean-3156825

https://www.thelancet.com/journals/laninf/article/PIIS1473-3099(18)30226-3/fulltext

https://www.siemens-healthineers.com/en-uk/clinical-specialities/sepsis/siemens-inflamation-and-infection-assays/what-is-pct


Yorum Yap

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz